Fieldlab SICLUS: netcongestie overwinnen áchter de meterkast

Bedrijven bewust maken van energieverbruik, piekbelasting en oplossingen

Bedrijventerreinen zijn verantwoordelijk voor zo’n 36% van de totale Europese CO2-emissies en spelen dus een belangrijke rol bij het behalen van de klimaatdoelstellingen. Verduurzamen betekent in veel gevallen: elektrificeren. En daar ligt met het Nederlandse elektriciteitsnet een belangrijk probleem. Door overbelasting en netcongestie kunnen de gewenste duurzaamheidsstappen niet altijd met de gewenste snelheid worden doorgevoerd. In het Fieldlab SICLUS van World Class Maintenance wordt samengewerkt om de bandbreedte díe er nog is optimaal te benutten tot aan het moment dat het net voldoende verzwaard is. En dat heeft toch écht impact op het thema onderhoud.

Overbelasting elektriciteitsnet 

Veel duurzaamheidsinitiatieven vanuit de Nederlandse overheid hebben betrekking op woningen. Bedrijfsterreinen lijken wat dat betreft een beetje buiten de boot te vallen terwijl juist daar een belangrijke winst te behalen is. De afgelopen jaren zijn bedrijven afzonderlijk en soms in samenwerking wel aan de slag gegaan, maar de grote stap op vooral het vlak van elektrificatie is nog niet gemaakt.

Thijs Verbeek, projectleider SICLUS legt uit: "Het feit dat elektrificatie bij bedrijven zo moeizaam verloopt, heeft grotendeels te maken met overbelasting van ons huidige elektriciteitsnet. Bedrijven kunnen flinke piekbelastingen creëren wanneer ze bijvoorbeeld om 8 uur ’s morgens hun machinepark opstarten. Voorheen werd de aansluiting vanuit de netbeheerder afgestemd op die ene dagelijkse piek die maar relatief kort duurt. Hierdoor blijft er te weinig netcapaciteit over voor nieuwe bedrijven die hierdoor soms niet eens een aansluiting kunnen krijgen."

"Dit probleem wordt versterkt door het feit dat bedrijven ook steeds vaker eigen energie opwekken door middel van vooral PV-panelen of windturbines. Hiermee verliest de netbeheerder een deel van de controle over de hoeveelheid beschikbare elektrische energie. Last but not least maakt de netwerktopologie het vaak onmogelijk voor bedrijven om onderling energie uit te wisselen."

Opties áchter de meterkast

Voor Worldclass Maintenance was bovenstaande problematiek voldoende aanleiding om een nieuw Fieldlab te initiëren: SICLUS. De naam is de afkorting voor: Sustainable Industry CLUSters. Samen innoveren en verduurzamen op bedrijventerreinen ondanks netcongestie. Bijzonder is dat het Fieldlab zich richt op de mogelijkheden áchter de meterkast. Oplossingen die bedrijven – in dit geval mkb-bedrijven – dus zelf kunnen inzetten om de problemen die gerelateerd zijn aan netcongestie het hoofd te bieden. Een fieldlab is een praktijkomgeving waar bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen samenwerken om nieuwe technologieën, producten of diensten te ontwikkelen. 

De aanpak begint met inzicht krijgen in het energieverbruik gedurende de dag of misschien de hele week. Dit is eenvoudig te monitoren door het plaatsen van kWh meters bij individuele gebruikers of groepen gebruikers. Grote kans dat deze metingen aangeven dat op bepaalde momenten pieken optreden; zowel met betrekking tot de vraag als het aanbod.

Verbeek: "Wanneer bedrijven déze pieken kunnen afvlakken is er veel winst behaald. Er is dan vaak een minder zware aansluiting nodig of het is niet meer nodig te verzwaren bij uitbreiding van het machinepark. Wanneer je daarnaast ook de mogelijkheden benut om energie te besparen, snijdt het mes aan twee kanten en gaan bedrijven uiteindelijk ook besparen op hun energierekening. Dit is onder meer mogelijk door slimme regelingen in te zetten die het energieverbruik slim over de dag verdelen."

"De reden om hiervoor een heel Fieldlab op te richten, hangt samen met het feit dat het vraagstuk te groot en te complex is om alleen te doen"

Met dit type oplossing raakt Verbeek ook meteen de reden waarom juist WCM dit onderwerp oppakt. Slimme regelingen betekenen in veel gevallen namelijk het uitschakelen van machines of installaties wanneer ze gedurende kortere of langere tijd niet nodig zijn. Dit in- en uitschakelen betekent een ander type belasting van de machine en hiermee een andere onderhoudsstrategie. Kort maar krachtig. Verbeek: "De reden om hiervoor een heel Fieldlab op te richten, hangt samen met het feit dat het vraagstuk te groot en te complex is om alleen te doen. Samenwerking en innovatie zijn noodzakelijk."

Best practice

Eén van de grotere kennisleveranciers binnen het Fieldlab is ABB. Dit bedrijf uit Ede dat onder andere componenten produceert voor elektrificatie en automatisering, is zelf al jaren geleden gestart met een indrukwekkende verduurzamingsslag. Business developer Kees Jan ’t Mannetje: "De achterliggende drijfveer bij ons was onder andere de eerdergenoemde netcongestie. Alle opgedane kennis en ervaring delen we nu binnen het Fieldlab met andere bedrijven."

"Daarbij zijn we onder meer bezig met het opzetten van blauwdrukken voor verschillende typen bedrijven. Diverse maakbedrijven maar ook niet-technische bedrijven zoals bakkerijen of verkoopkantoren. Dit zijn zowel cluster 6-bedrijven als mkb en maakindustrie die ook niet altijd op bedrijfsterreinen zijn gevestigd. Juist bij deze kleinere bedrijven zijn er weinig mogelijkheden om iemand verantwoordelijk te stellen voor het energiemanagement; kennis hierover wordt hier dan ook nauwelijks opgebouwd."

Sinds de kick-off van het Fieldlab in februari zijn er verschillende locaties benoemd als proeftuin en is een aantal werkpakketten opgesteld waarmee deelnemers van het Fieldlab aan de slag zijn gegaan. Verbeek besluit: "Conform de aanpak van alle Fieldlabs van WCM wordt de ontwikkelde kennis en ervaring beschikbaar gesteld aan deelnemers van het Fieldlab die deze weer kunnen inzetten voor hun eigen specifieke vraagstukken. Aanhaken kan nog altijd."

Lees hier alles over het Fieldlab SICLUS.